Người giữ gìn văn hóa Tày Nghĩa Đô
Lượt xem: 659

Không quản ngại khó khăn, với mong ước gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa, tinh hoa của dân tộc Tày. Hàng chục năm qua, ông Ma Thanh Sợi – Nghệ nhân dân gian ở bản Rịa xã Nghĩa Đô đang góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa của dân tộc Tày ở xã Nghĩa Đô.

Sinh ra và lớn lên ở xã Nghĩa Đô với gần 100% là người Tày, từ nhỏ ông Ma Thanh Sợi đã tìm tòi, học hỏi từ những cụ cao niên về những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình. Từ năm 2000, sau khi nghỉ hưu ông có thời gian hơn dành cho việc sưu tầm văn hóa tày Nghĩa Đô. Với mong muốn giữ gìn được chất văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc hòa nhập với cái tiên tiến của thời đại, để dân tộc mình vẫn giữ được hồn cốt, bản sắc trong xu thế phát triển, hội nhập chung của xã hội, ông đã dày công nghiên cứu, sưu tầm để giữ gìn những nét đẹp trong văn hóa dân gian dân tộc mình. Ông Sợi đã đi khắp nơi trong xã, tìm gặp nhiều cụ cao niên, tìm hiểu nhiều câu chuyện về phong tục tập quán của người Tày, thậm chí ông còn sang cả Hà Giang, Yên Bái để tìm hiểu. Ban đầu do không có chuyên môn nên ông gặp rất nhiều khó khăn trong việc tìm hiểu và sưu tầm. Sau khi được Sở văn hóa thể thao và du lịch hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ thì công việc sưu tầm của ông trở nên dễ dàng hơn.

Trong quá trình nghiên cứu, sưu tầm ông nhận thấy kho tàng văn hóa dân gian của dân tộc Tày rất phong phú, đa dạng và độc đáo. Trong điều kiện dân tộc không có chữ, không biết nói tiếng kinh của các thế hệ trước, người Tày Nghĩa Đô xưa đã sáng tác và truyền miệng hàng nghìn câu thơ ca, tục ngữ có tính nhân sinh cao, tính đại chúng phong phú để giáo dục, bảo ban, đấu tranh sinh tồn, truyền kinh nghiệm lao động, sản xuất...  Cho đến nay ông đã thực hiện chọn bộ các phong tục tập quán, đó là nét văn hóa cơ bản của người tày Nghĩa Đô xưa: Văn hóa ẩm thực; địa danh Nghĩa Đô xưa; tập quán làm và ở nhà sàn; tập quán chữa bệnh bằng thảo mộc; cưới xin ăn hỏi, sinh đẻ; cúng bái, mo, then tày Nghĩa Đô; lễ hội Pang Luông; tập quán tang, ma, tôn thờ tổ tiên; kho báu về tục ngữ, dân ca, hát ru, hát yếu, đồng giao trào phúng… ba bài trường ca khảm hải của làng điệu then; tập quán trồng bông dệt vải, trồng dâu nuôi tằm, dệt thổ cẩm; tập 20 chuyện cổ tích dân tộc tày; lịch sử đền Nghĩa Đô; các lễ hội trong năm của người tày Nghĩa Đô; các trò chơi dân gian đặc sắc của dân tộc tày. Đến thời điểm này chỉ tính riêng tìm hiểu về người Tày xã Nghĩa Đô, ông sợi đã sưu tầm 14 chuyên đề và gần 500 câu tục ngữ của đồng bào Tày. Tất cả những nét văn hóa đặc sắc đó đều được ông lưu lại, nhờ đó mà có gần 85% di sản văn hóa của người tày vùng Nghĩa Đô (Tân Tiến, Nghĩa Đô, Vĩnh Yên) được khôi phục.
 
Ông Ma Thanh Sợi trong lễ trao tặng nghệ nhân dân gian

Hiện nay khi xã hội ngày càng phát triển hiện đại, du nhập nhiều phong cách lối sống của phương Tây. Không ít nét hay, nét đẹp của dân tộc đã mai một theo năm tháng, không ít thanh niên đã chạy đua với thời đại mà quên đi những gì độc đáo vồn có từ bao đời nay của dân tộc mình. Đây là nguy cơ làm mai một dẫn đến mất nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. Qua đó ông Sợi mong muốn cấp ủy Đảng, chính quyền tiếp tục quan tâm, chỉ đạo, phát động trong cộng đồng dân cư phong trào tự giác sưu tầm, giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa các dân tộc nói chung, dân tộc Tày vùng Nghĩa Đô nói riêng. Đồng thời, những điều ông đã sưu tầm sẽ được kiểm định, biên tập thành sách để gìn giữ lâu dài và truyền dạy trong nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, góp phần nhỏ bé trong việc bảo vệ, phát triển nét văn hóa độc đáo của các dân tộc.

Những tài liệu ông sưu tầm, ghi chép đều là những đề tài nghiên cứu khoa học có giá trị mang tính giáo dục truyền thống được Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch và Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đánh giá cao. Với những cống hiến trong việc gìn giữ và bảo tồn những đặc sắc của văn hóa dân tộc Tày, năm 2009, ông Sợi đã được được Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phong tặng danh hiệu nghệ nhân văn hóa dân gian và được Bộ văn hóa tặng kỉ niệm chương vì sự nghiệp văn hóa. Đây là nguồn cổ vũ động viên rất lớn để ông tiếp tục sự nghiệp “giữ hồn” cho văn hóa truyền thống dân tộc Tày./.

                                                                 Trọng Điểm

                                                        Đài TT – TH Bảo Yên

Tin tức
Thống kê truy cập
  • Đang online: 1
  • Hôm nay: 1
  • Trong tuần: 1
  • Tất cả: 1
Đăng nhập

CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ HUYỆN BẢO YÊN TỈNH LÀO CAI

Chung nhan Tin Nhiem Mang