Ngày 03/02/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, đánh dấu bước ngoặt lịch sử của cách mạng nước ta. Ngay từ khi mới thành lập cũng như trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta đặc biệt coi trọng công tác kiểm tra và vấn đề giữ gìn kỷ cương, kỷ luật của Đảng, luôn xác định: Công tác kiểm tra là một trong những chức năng lãnh đạo của Đảng, muốn lãnh đạo thì phải kiểm tra, không kiểm tra coi như không lãnh đạo.

Trước yêu cầu nhiệm vụ chính trị, sự lớn mạnh của tổ chức Đảng đòi hỏi ngày càng cao đối với công tác kiểm tra, ngày 16/10/1948 tại chiến khu Việt Bắc, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra Quyết nghị số 29-QN/TW về việc thành lập Ban Kiểm tra Trung ương. Sự ra đời của Ban Kiểm tra Trung ương - Cơ quan kiểm tra chuyên trách đầu tiên của Đảng là một tất yếu khách quan nhằm đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng và công tác xây dựng Đảng. Và ngày 16/10/1948 là Ngày truyền thống, là mốc son đầu tiên trong chặng đường phát triển của Ngành Kiểm tra Đảng.

Từ Đại hội lần thứ III của Đảng (tháng 9/1960), ban kiểm tra được đổi tên thành ủy ban kiểm tra; ủy ban kiểm tra được thành lập đến cấp quận ủy, huyện ủy và tương đương. Đại hội toàn quốc lần thứ V của Đảng (tháng 3/1982), Điều lệ Đảng quy định Đảng ủy cơ sở được cử Ủy ban kiểm tra. Như vậy, từ Đại hội V của Đảng, Ủy ban kiểm tra được thành lập thành một hệ thống hoàn chỉnh từ Trung ương đến cơ sở như hiện nay.

Tự hào, chặng đường 75 năm qua (16/10/1948 - 16/10/2023), Ngành Kiểm tra Đảng luôn kế thừa và phát huy truyền thống “Tuyệt đối trung thành, đoàn kết, trung thực, liêm khiết, kỷ cương và tận tụy”. Đó là, luôn bám sát tôn chỉ, mục đích xuất phát từ yêu cầu thực tiễn của công tác xây dựng Đảng trong từng giai đoạn; phải làm rõ đúng, sai, ưu điểm, khuyết điểm, mức độ vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên thông qua các cuộc kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Đồng thời phải thực hiện một cách triệt để nguyên tắc, trình tự, thủ tục, phương pháp được quy định tại Điều lệ Đảng cũng như các quy định, hướng dẫn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương; góp phần giữ vững kỷ cương, kỷ luật, tăng cường sức mạnh của Đảng, để mọi tổ chức đảng và đảng viên phải chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, phòng ngừa, ngăn chặn sự suy thoái về “tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống”; từ đó “thúc đẩy và giáo dục cán bộ và đảng viên làm tròn nhiệm vụ đối với Đảng, đối với Nhà nước, làm gương mẫu tốt cho nhân dân; qua đó góp phần vào việc củng cố Đảng về tư tưởng, về tổ chức”.

Ngày 03/3/1965, huyện Bảo Yên được thành lập, cùng với sự ra đời của Ban Chấp hành lâm thời Đảng bộ huyện Bảo Yên, Ban kiểm tra huyện được thành lập. Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XII (năm 1979), đổi thành Uỷ ban kiểm tra Huyện uỷ do một đồng chí uỷ viên ban thường vụ làm chủ nhiệm và có từ 3 - 5 uỷ viên. Từ ngày thành lập đến nay, trải qua 58 năm hoạt động và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên của Huyện ủy, Ban Thường vụ Huyện ủy, Ủy ban kiểm tra từ huyện đến cơ sở không ngừng củng cố, kiện toàn về tổ chức, đoàn kết, thống nhất, không ngừng nỗ lực, phấn đấu vươn lên, trưởng thành về mọi mặt, đáp ứng ngày càng tốt yêu cầu, nhiệm vụ đề ra (khi mới thành lập, Đảng bộ huyện Bảo Yên có 305 đảng viên với 16 chi bộ, đến nay đã có trên 5000 đảng viên, sinh hoạt tại 45 chi, đảng bộ trực thuộc). Cùng với sự lớn mạnh của Đảng bộ, công tác kiểm tra, giám sát từ huyện đến cơ sở được củng cố toàn diện cả quy mô, tổ chức và chất lượng.  Hiện nay, Đảng bộ huyện có 24 đảng bộ cơ sở thành lập Uỷ ban kiểm tra và 21 chi bộ cơ sở có cán bộ tham mưu, phụ trách công tác kiểm tra, giám sát. Hiện nay, Ủy ban kiểm tra Huyện ủy có 07 đồng chí gồm 01 đồng chí chủ nhiệm, 02 đồng chí phó chủ nhiệm, 02 đồng chí ủy viên kiêm chức là Trưởng ban Tổ chức Huyện ủy và Chánh Thanh tra huyện, 02 đồng chí ủy viên chuyên trách. Cơ quan ủy ban kiểm tra Huyện ủy có 06 cán bộ, công chức; Ủy ban kiểm tra cấp cơ sở có từ 3-5 đồng chí ủy viên.

Đồng chí Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy công bố Quyết định kiểm tra đối với Đảng bộ Công an huyên.

Trong từng giai đoạn cách mạng, công tác kiểm tra, giám sát đã có những đóng góp quan trọng trong công tác xây dựng Đảng bộ huyện góp phần củng cố, xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế, xã hội toàn diện, bền vững. Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp và thường xuyên của Uỷ ban Kiểm tra tỉnh ủy Lào Cai, Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy và đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp đã tham mưu, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng và nhiệm vụ do cấp uỷ giao, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng trong từng thời kỳ, được các cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và Nhân dân tin tưởng. Bám sát nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn cách mạng, công tác kiểm tra từng bước được nâng cao về chất lượng, góp phần bảo đảm đường lối lãnh đạo của Đảng. Thông qua việc kiểm tra, giám sát trong Đảng góp phần giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương và củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng.

Xác định công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng Đảng nên ngay từ đầu nhiệm kỳ Đảng bộ huyện đã lãnh đạo tổ chức quán triệt, học tập kịp thời, đầy đủ các nghị quyết, quyết định, thông tư, quy định, hướng dẫn của UBKT Trung ương, Tỉnh về công tác kiểm tra, giám sát cho các chi, đảng bộ trực thuộc và cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ huyện, trọng tâm là các quy định về thi hành Điều lệ Đảng, quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng[1] … Lãnh đạo xây dựng và ban hành quy chế làm việc của cấp uỷ, Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy; chương trình công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ và hằng năm, phân công cấp uỷ viên phụ trách các cuộc kiểm tra, giám sát. Đặc biệt, sau đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, Huyện ủy đã xây dựng, ban hành Đề án số 08-ĐA/HU ngày 09/12/2020 về “Nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật trong Đảng; đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phòng, chống tham nhũng trên địa bàn huyện Bảo Yên, giai đoạn 2020 - 2025”; kịp thời xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Đề án số 16-ĐA/TU ngày 11/12/2020 của Tỉnh ủy về “Nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật trong Đảng; đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phòng, chống tham nhũng trên địa bàn tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2020 - 2025”.

Giao Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy là cơ quan chủ trì phối hợp với các cơ quan tham mưu giúp việc Huyện ủy và các ngành chức năng tham mưu, giúp cấp uỷ triển khai thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát. Hằng năm, Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy đều tham mưu cho Ban Thường vụ Huyện ủy ban hành kế hoạch kiểm tra, giám sát, đảm bảo tinh thần chỉ đạo của cấp trên. Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy và một số cơ quan liên quan để thực hiện kiểm tra, giám sát, tránh chồng chéo và phiền hà cho cơ sở, đối tượng được kiểm tra, giám sát; đảm bảo mỗi tổ chức đảng được kiểm tra 1 lần trong năm. Ủy ban kiểm tra các cấp trong huyện chủ động, tích cực thực hiện toàn diện các nhiệm vụ kiểm tra theo quy định của Điều lệ Đảng và nhiệm vụ do cấp ủy giao; xem xét, xử lý cán bộ, đảng viên vi phạm đảm bảo công minh, chính xác, kịp thời, đúng nguyên tắc, thẩm quyền. Nhiều vụ việc khó, phức tạp, nghiêm trọng đã được xem xét, kết luận rõ vi phạm và xử lý nghiêm minh tổ chức đảng và đảng viên vi phạm xảy ra ở các lĩnh vực như: Đất đai, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chính sách an sinh xã hội……Qua kiểm tra, UBKT huyện ủy Bảo Yên đã xử lý và đề nghị Ban Chấp hành, Ban thường vụ tỉnh ủy xử lý kỷ luật cán bộ, đảng viên vi phạm. Công tác kiểm tra, giám sát đã góp phần đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ. Đồng thời, qua kiểm tra, giám sát đã chỉ rõ những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong lãnh đạo, chỉ đạo, chấp hành nghị quyết, chỉ thị ở một số lĩnh vực, chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; giúp tổ chức đảng được kiểm tra khắc phục những hạn chế trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội. Định kỳ, Uỷ ban kiểm tra báo cáo tình hình công tác kiểm tra, giám sát trên địa bàn huyện để giải pháp, lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời đối với cấp ủy, tổ chức đảng cấp dưới trong công tác kiểm tra, giám sát. Kết quả hoạt động của Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy đã đóng góp tích cực vào công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng; xử lý nghiêm minh những tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu suy thoái, tham nhũng, không chấp hành nghiêm túc các quy định của Đảng, Nhà nước về phòng, chống tham nhũng.

Cùng với việc lãnh đạo thực hiện tốt nhiệm vụ được giao theo quy định của Điều lệ Đảng... Cấp uỷ các cấp đã quan tâm, kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra; công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ được chú trọng, từng bước đổi mới và đi vào chuyên sâu. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, kết quả hoạt động của Ủy ban Kiểm tra trong thời gian qua đã thu hút được sự quan tâm, đồng tình, ủng hộ của dư luận, của cán bộ, đảng viên và Nhân dân, tiếp tục khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng đối với công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phòng, chống tham nhũng, đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật của Đảng; góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng.

Những kết quả đạt được trong công tác kiểm tra, giám sát đã tạo dấu ấn quan trọng, khẳng định vai trò của công tác kiểm tra, giám sát là “nòng cốt” trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Để công tác kiểm tra, giám sát tiếp đạt hiệu quả, trong thời gian tới, cấp ủy, Ủy ban kiểm tra các cấp trong huyện cần tập trung thực hiện một số giải pháp trọng tâm:

Một là, nắm vững những quan điểm và nội dung cơ bản của Nghị quyết Đại hội XIII, Điều lệ Đảng và các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Trung ương, chính sách, pháp luật của Nhà nước; Nghị quyết Đại hội XVI Đảng bộ tỉnh; những quy định về công tác kiểm tra, giám sát và việc thi hành kỷ luật trong Đảng, coi đó là “cẩm nang” của mỗi cán bộ kiểm tra, phục vụ cho quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao.

Hai là, Ủy ban kiểm tra các cấp phải chủ động, tích cực tham mưu và thực hiện hiệu quả nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo quy định của Điều lệ Đảng. Quan tâm phát hiện, kiểm tra tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, nhất là đối với đảng viên là cấp ủy viên cùng cấp, cán bộ diện cấp ủy cùng cấp quản lý; tiếp tục tăng cường kiểm tra cách cấp theo quan điểm chỉ đạo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, khi đã phát hiện dấu hiệu vi phạm phải nhanh chóng kiểm tra, làm quyết liệt, triệt để, giải quyết dứt điểm.

Ba là,  Xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra; thường xuyên quan tâm kiện toàn tổ chức bộ máy và tăng cường cán bộ cho UBKT tương xứng với chức năng, nhiệm vụ được giao. Chú trọng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng, phát huy năng lực cán bộ kiểm tra theo hướng chuyên sâu; có chế độ, chính sách khuyến khích, thu hút cán bộ kiểm tra. Định kỳ sơ kết, tổng kết quy chế phối hợp giữa UBKT với các cơ quan có liên quan; hoàn thiện cơ chế phối hợp giám sát trong Đảng với giám sát của các tổ chức nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội, Nhân dân.

Phát huy những kết quả đã đạt được, cấp uỷ, Ủy ban Kiểm tra các cấp trong Đảng bộ huyện nhận thức rõ những thuận lợi, khó khăn, nắm vững phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ để tham mưu cho cấp ủy lãnh đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ kiểm tra, giám sát. Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với tinh thần “trị bệnh cứu người”, qua kiểm tra, giám sát đã đánh giá những kết quả, ưu điểm để phát huy, đồng thời chỉ rõ hạn chế, khuyết điểm để tổ chức đảng, đảng viên được kiểm tra kịp thời khắc phục, sửa chữa, ngăn chặn vi phạm ngay từ khi mới manh nha. Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát đã phát hiện, biểu dương những tập thể, cá nhân tiêu biểu góp phần tuyên truyền ý nghĩa tốt đẹp của công tác kiểm tra Đảng, những tấm gương tốt của cán bộ, đảng viên qua đó nhân rộng những mô hình, điển hình tiên tiến bởi “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền” - giống như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói. Qua đó, Ủy ban kiểm tra tiếp tục là một trong những cơ quan tham mưu đắc lực cho Đảng bộ huyện thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, góp xây dựng Đảng bộ huyện trong sạch vững mạnh.