Cùng với thành tựu kinh tế - xã hội của Đảng bộ huyện Bảo Yên trong chặng đường 65 năm xây dựng và phát triển, ngành giáo dục và đào tạo Bảo Yên đang khởi sắc và đơm hoa kết trái trong vườn hoa giáo dục tỉnh Lào Cai.

Sự nghiệp giáo dục Lào Cai nói chung, Bảo Yên nói riêng hình thành từ trong kháng chiến chống Pháp, trong bối cảnh khó khăn rất lớn của đất nước cả về kinh tế, đời sống, ngành giáo dục Bảo Yên đã nỗ lực vượt mọi khó khăn, từng bước phát triển đi lên. Những năm đầu mới thành lập huyện (1965), mạng lưới, quy mô trường lớp của Bảo Yên mới chỉ có 5 - 6 trường cấp I và 01 trường cấp II, chủ yếu là các lớp bổ túc văn hóa và xóa mù chữ. Đội ngũ giáo viên có khoảng trên 50 thầy, cô chủ yếu là giáo viên miền xuôi tình nguyện lên miền núi dạy học. Cơ sở vật chất trường lớp học còn thiếu thốn bộn bề, các lớp học tạm chỉ là tranh, tre, nứa, lá. Trong thời kỳ giặc Mỹ ném bom phá hoại Miền Bắc thậm chí học sinh còn phải sơ tán vào học ở các lớp trong rừng để tránh bom. Đến năm 1968, trường cấp III Bảo Yên (nay là trường THPT số I Bảo Yên) được thành lập, đánh dấu sự trưởng thành và phát triển của sự nghiệp giáo dục huyện nhà. Đây vừa là nơi đào tạo nguồn nhân lực cho quê hương, vừa là nơi đào tạo bồi dưỡng cán bộ làm công tác giáo dục. Những năm 1970 - 1980, sự nghiệp giáo dục và đào tạo của Bảo Yên phát triển và lớn mạnh không ngừng, quy mô mạng lưới được mở rộng đến tận các xã; các ngành học, bậc học được quan tâm đầu tư, đặc biệt là giáo dục Mầm non, các nhà trẻ được thành lập đến tận các làng bản xa xôi; các xã đều có trường cấp I và hầu hết có cấp II, toàn huyện có một trường cấp III đặt tại Phố Ràng, số lượng và chất lượng học sinh ngày một tăng lên. Đội ngũ giáo viên được tăng cường cả số lượng và chất lượng; cơ sở vật chất và trang thiết bị được đầu tư và củng cố, nhiều phòng học xây (cấp 4) đã được xây dựng ở các xã vùng cao.

Giai đoạn từ năm 1991 đến năm 2000, sau khi Chính phủ công bố Luật Phổ cập giáo dục Tiểu học - chống mù chữ (PCGDTH- CMC) và chương trình cải cách giáo dục phổ thông theo hướng chuẩn hóa và hiện đại hóa, thì sự nghiệp giáo dục và đào tạo huyện Bảo Yên đã thực sự phát triển cả về lượng và chất. Cơ cấu hệ thống mạng lưới trường lớp được quy hoạch, sắp xếp ngày càng hợp lý, đáp ứng và phục vụ thiết thực hơn yêu cầu học tập ngày càng cao của con em các dân tộc huyện nhà. Năm 1999, huyện Bảo Yên đã hoàn thành PCGDTH-CMC; đã có 01 trường Tiểu học đạt chuẩn Quốc gia (Trường TH số 1 Phố Ràng); đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch các chỉ tiêu giáo dục và đào tạo. Năm học 2000 - 2011 toàn huyện có 38 trường học (03 trường Mầm non; 09 trường Tiểu học; 06 trường THCS; 16 trường PTCS; 02 trường THPT và 01 trường liên cấp 2 + 3 xã Bảo Hà; 01 trường trường bồi dưỡng huyện). Với tổng số 17.342 học sinh; đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên là 910 người. Tỷ lệ huy động trẻ trong độ tuổi 6 đến 14 tuổi ra lớp tăng từ 85% (năm 1995) lên 92,8% (năm 2000).

Từ năm 2006 đến năm 2011, số trường học toàn huyện tăng nhanh với 84 trường (Mầm non và Mẫu giáo 24 trường; Tiểu học 31 trường; Trung học cơ sở 25 trường kể cả Phổ thông dân tộc nội trú, Phổ thông dân tộc bán trú; Trung học phổ thông 03 trường; Trung tâm giáo dục thường xuyên 01 trường). Với tổng số 19.656 học sinh. Tỷ lệ huy động trẻ em 6 tuổi vào học lớp 1 đạt 100%, tỷ lệ huy động trẻ ra lớp từ 6 đến 14 tuổi đạt 98,96%. Duy trì bền vững phổ cập GDTH - CMC, đạt chuẩn Phổ cập GDTH đúng độ tuổi và Phổ cập GDTHCS ở 18/18 xã, thị trấn. Kết thúc năm học 2010 - 2011, tỷ lệ học sinh khá, giỏi các cấp đạt trên 38%; 100% học sinh hoàn thành chương trình tiểu học (lớp 5); 99,6% học sinh trung học cơ sở được công nhận tốt nghiệp (lớp 9), tỷ lệ đỗ tốt nghiệp trung học phổ thông đạt 92%. Tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp Trung học phổ thông thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp đạt 45%. Khoảng cách về điều kiện hưởng thụ giáo dục và chất lượng hiệu quả đào tạo đã được rút ngắn qua từng năm học giữa các vùng trong huyện.

Tổng số cán bộ, giáo viên và nhân viên toàn ngành năm học 2010 - 2011 là 1.924 người. Về chất lượng đội ngũ đã được chuẩn hóa với trên 80% số cán bộ quản lý trường học được bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý giáo dục; 96,6% giáo viên có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn. Tỷ lệ giáo viên giỏi các cấp ngày càng tăng lên (cấp huyện đạt 61%, giữ vị trí thứ 2 toàn tỉnh). Ngành giáo dục Bảo Yên đã vinh dự có 01 nhà giáo được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Nhà giáo ưu tú”; 04 Nhà giáo được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; 01 đơn vị được công nhận đạt chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ 3 (Trường THCS Phố Ràng 1); nhiều tập thể, cá nhân được tặng bằng khen, giấy khen các cấp.

Về cơ sở vật chất trường lớp học đã từng bước được xây dựng theo hướng chuẩn hoá. Đến nay toàn huyện đã có trên 530 phòng học, phòng chức năng được xây dựng kiên cố (chiếm tỷ lệ trên 70%); 292 phòng giáo viên; 78 phòng ở dành cho học sinh bán trú và nội trú dân nuôi. Hiện có 100% trường Mầm non, Tiểu học, THCS, THPT có đồ dùng dạy học thiết yếu, đảm bảo thiết bị tối thiểu dạy học chương trình thay sách giáo khoa mới; hầu hết các trường học đều có phòng thiết bị, đồ dùng dạy học hoặc phòng thư viện dùng chung, trong đó có 15 trường có thư viện đạt chuẩn quốc gia; trên 80% số trường được trang bị và kết nối Interrnet. Môi trường giáo dục của từng đơn vị, trường học trong huyện có nhiều chuyển biến tích cực, cơ sở hạ tầng, cảnh quan sư phạm trường học ngày càng khang trang, xanh - sạch - đẹp; nề nếp, kỷ cương học đường được tăng cường, phong trào xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia, trường học thân thiện, học sinh tích cực được phát động và phấn đấu liên tục; đến nay đã có 15/84 trường đạt chuẩn quốc gia, trong đó 02 đơn vị đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 (Trường Mầm non Hoa Mai và Trường Tiểu học Lương Sơn). Cùng với việc duy trì vững chắc những kết quả đã đạt được, Bảo Yên đang quyết tâm phấn đấu đến năm 2015 có từ 30 trường trở lên đạt chuẩn Quốc gia, đạt chuẩn phổ cập Mầm non cho trẻ 5 tuổi và phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 2 vào năm 2014.

Phong trào xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh và đã trở thành phong trào sâu rộng, huy động được sự tham gia ngày càng tích cực của nhân dân, các tổ chức kinh tế - xã hội, các ban, ngành, đoàn thể các cấp trong phong trào hiến đất, đóng góp tiền của, hiện vật, công sức xây dựng trường học; phong trào khuyến học, khuyến tài ngày càng phát triển sâu rộng, thực sự là chỗ dựa vững chắc cho học sinh nghèo, học sinh vùng đồng bào dân tộc, học sinh vùng sâu, vùng xa, học sinh có hoàn cảnh khó khăn,…

Từ thực tiễn công tác giáo dục, đặc biệt là trong 25 năm đổi mới, ngành giáo dục Bảo Yên đã tiến hành tổng kết, đánh giá, quy hoạch và định hướng cho công tác giáo dục và đào tạo giai đoạn 2011 - 2020. Với những giải pháp thiết thực, đồng bộ trong việc điều chỉnh quy hoạch phát triển giáo dục đào tạo theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa và xã hội hóa; phát triển nhanh quy mô đi đôi với củng cố nâng chất lượng các ngành học, bậc học. Tập trung đổi mới phương pháp dạy và học, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học. Củng cố, xây dựng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục; tiếp tục chấn chỉnh và tăng cường nề nếp, kỷ cương, đảm bảo môi trường sư phạm lành mạnh. Tập trung phát triển mạnh giáo dục mầm non, giữ vững thành quả phổ cập giáo dục; tạo bước đột phá để đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục trong thời gian tới. Bổ sung, sử dụng, bảo quản tốt trang thiết bị đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu học tập của nhân dân, góp phần hữu hiệu vào việc xây dựng xã hội học tập,… phấn đấu đưa vươn lên giữ vị trí tốp đầu trong toàn tỉnh.

Đồng hành cùng với sự phát triển toàn diện về kinh tế - xã hội của Bảo Yên trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá; với truyền thống và những kinh nghiệm, cùng với sự quan tâm chỉ đạo đầy trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền các cấp; những thành tựu và chuyển biến mới của ngành giáo dục huyện nhà trong thời gian qua sẽ là nhân tố quan trọng, tạo tiền đề cho những bước đi vững chắc tiếp theo; ngành giáo dục Bảo Yên sẽ tiếp tục phát triển, đáp ứng yêu cầu xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp./.

Trưởng phòng GD – ĐT huyện