Ngày 22-4-1947, Đảng bộ huyện Lục Yên được thành lập, cũng như các cơ quan khác, lực lượng công an huyện khi mới thành lập còn ít ỏi, lại ở trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn trước sự chống phá của các thế lực thù địch; bên ngoài thực dân Pháp xâm lược trở lại, quân Tưởng tràn vào; bên trong bọn thổ ty, địa chủ, cường hào ra sức hoạt động chống phá cách mạng, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc,... Nhiệm vụ đặt ra cho các lực lượng bảo vệ cách mạng nói chung, lực lượng công an nói riêng hết sức nặng nề, vừa đấu tranh chống bọn phản cách mạng, vừa phải bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ nhân dân, bám giữ địa bàn hoạt động. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, Công an huyện đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng cách mạng dựa vào nhân dân, được nhân dân che chở để hoạt động bảo vệ chính quyền góp phần vào thắng lợi chung của cách mạng.
Những năm cuối cuộc kháng chiến chống Pháp, lực lượng công an đã phối hợp với bộ đội chủ lực, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc trong huyện chiến đấu và đánh thắng nhiều trận, diệt và bắt sống hàng nghìn tên địch trong đó có cả lính Pháp, lính dõng và bọn phỉ, tiêu biểu là các trận đánh đồn Phố Ràng và đồn Nghĩa Đô lịch sử. Cũng trong thời gian này Công an huyện đã triển khai thực hiện tốt công tác “phòng gian bảo mật”, nhất là công tác cải tạo tề ngụy và những người đã từng tham gia hoạt động phỉ; thực hiện công tác phản gián chống địch cài cắm gián điệp. Nhờ tăng cường cảnh giác và thực hiện tốt công tác nghiệp vụ, ta đã kịp thời phát hiện và bắt giữ các tên phản động chui vào hàng ngũ, đồng thời thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ các chiến dịch, đảm bảo tuyệt đối bí mật cho việc hành quân, vận chuyển hàng hóa,… góp phần cùng đồng bào cả nước giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Trong thời kỳ đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ, bên cạnh nhiệm vụ giữ gìn ANTT phục vụ công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc, lực lượng Công an đã góp phần cùng nhân dân chi viện sức người, sức của cho các chiến trường, nhiều đồng chí cán bộ, chiến sỹ Công an huyện đã được tăng cường cho lực lượng An ninh cách mạng ở miền Nam.
Ngày 03-3-1965, cùng với các cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể của huyện Bảo Yên mới, Công an huyện Bảo Yên được thành lập và chính thức đi vào hoạt động, đồng chí Nông Đức Hỷ - nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Lục Yên giữ chức Trưởng Công an huyện. Giai đoạn này, đế quốc Mỹ tung gián điệp biệt kích hoạt động thu thập tin tức tình báo, bọn phản động tiếp tục tăng cường hoạt động chống phá đối với hậu phương của ta. Mặc dù lực lượng Công an huyện chỉ có 6 đồng chí nhưng đã làm tốt công tác tham mưu cho Ban cán sự Đảng và chính quyền cách mạng, phối hợp với các lực lượng khác phát động phong trào quần chúng bảo vệ tuyến đường sắt và các tuyến đường bộ đi qua địa phương, đập tan mọi âm mưu phá hoại của đế quốc Mỹ và bọn phản động, bảo vệ tổ chức cơ sở đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở. Điển hình là việc phối hợp với lực lượng dân quân tự vệ và bộ đội địa phương bắn rơi máy bay Mỹ tại xã Bảo Hà, bắt sống giặc lái Mỹ nhảy dù,... nhiều đồng chí cán bộ Công an huyện tiếp tục được tăng cường chi viện cho chiến trường miền Nam, trong đó có những đồng chí đã anh dũng hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ, góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc.
Trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc, dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ, lực lượng Công an huyện đã chủ động thực hiện công tác phòng ngừa và đấu tranh có hiệu quả với các hoạt động xâm nhập bí mật, cài cắm, móc nối của các cơ quan tình báo nước ngoài, đồng thời phối hợp cùng các lực lượng hướng dẫn nhân dân sơ tán, vận chuyển tài liệu, bảo vệ an toàn cho các đồng chí lãnh đạo tỉnh và của các huyện sơ tán về Bảo Yên. Chiến tranh biên giới kết thúc, các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “Diễn biến hòa bình”, kích động bạo loạn, gây chia rẽ dân tộc bằng các hoạt động như cúng đón vua “Vàng Chứ” làm phức tạp tình hình dân tộc, tôn giáo, gây mất ổn định an ninh nông thôn. Lực lượng Công an đã tham mưu, phát động phong trào quần chúng bảo vệ ANTQ, củng cố hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở; thực hiện đồng bộ các biện pháp công tác nghiệp vụ đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả với các âm mưu hoạt động của các thế lực thù địch và các loại tội phạm giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Một trong những thành tích nổi bật trong giai đoạn này là năm 1975 đã kịp thời phát hiện, đấu tranh, vạch rõ âm mưu thủ đoạn của đối tượng Lý Văn Minh (Bắc Hà) cùng một số đối tượng người Dao ở xã Điện Quan (Bảo Yên) tuyên truyền trong cộng đồng người Dao với luận điệu sắp có “Vua” người Dao xuất hiện; 16 đối tượng cầm đầu, tích cực đã bị lập hồ sơ, xử lý, góp phần ổn định tình hình trên địa bàn.
Bước vào công cuộc đổi mới đất nước, nhiệm vụ của lực lượng Công an là tích cực đấu tranh chống âm mưu “Diến biến hòa bình”, kích động bạo loạn của các thế lực thù địch, bảo vệ sự nghiệp đổi mới. Bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương, Đảng bộ Công an huyện đã xây dựng nghị quyết, đề ra chương trình, kế hoạch công tác sát với tình hình thực tế, đồng thời chủ động thực hiện tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng, ban hành các nghị quyết, chỉ thị, đề án, kế hoạch,… nhằm lãnh đạo toàn diện, giữ vững ANTT trên địa bàn, góp phần phục vụ cho việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương.
Trong lĩnh vực an ninh chính trị, Công an huyện đã tham mưu và phối hợp giải quyết tốt việc tuyên truyền đạo trái pháp luật trong đồng bào dân tộc thiểu số. Tổ chức đấu tranh có hiệu quả đối với các hoạt động tuyên truyền phát triển đạo trái pháp luật của các hệ phái Tin lành Việt Nam (miền Bắc), Hệ phái Tin lành Liên hữu cơ đốc, hệ phái Tin lành Phúc âm ngũ tuần, Đạo Thiên chúa, Đạo Bà Hai. Trước tình hình phát triển khá nhanh của đạo Tin lành trong đồng bào dân tộc Mông vào năm 1994, lực lượng Công an đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền huyện chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục bà con tôn trọng và duy trì tín ngưỡng truyền thống kết hợp đấu tranh với các đối tượng cầm đầu, từ đó nhiều người đã bỏ đạo lập lại bàn thờ tổ tiên và trở lại với các phong tục tập quán của dân tộc mình. Mặt khác, lực lượng Công an huyện xây dựng kế hoạch, biện pháp công tác và tổ chức thực hiện ngăn chặn có hiệu quả tình hình di cư tự do, âm mưu chia rẽ dân tộc của các thế lực thù địch. Tiêu biểu là việc đấu tranh ngăn chặn việc tuyên truyền cúng - đón vua “Vàng Chứ” trong người Mông vào năm 1990 ở các xã Điện Quan, Thượng Hà, Tân Tiến, Vĩnh Yên, Xuân Hòa,… Qua công tác nắm tình hình, đã phát hiện, tham mưu cho chính quyền huyện thành lập các tổ công tác xuống từng thôn bản có người Mông để tuyên truyền vận động, đồng thời tổ chức đấu tranh với các đối tượng cầm đầu, tích cực, kết quả nhân dân đã hiểu rõ âm mưu, thủ đoạn của kẻ địch, ngừng việc cúng, đón “vua” trở lại cuộc sống bình thường lao động, sản xuất, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được ổn định.
Cuối năm 2010, đầu năm 2011 các thế lực thù địch tiếp tục sử dụng luận điệu tuyên truyền về việc chuẩn bị thành lập “Vương quốc Mông” kêu gọi người Mông tập trung về huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên tổ chức cầu nguyện đón vua Mông. Do thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phòng ngừa nên tại địa bàn huyện không có người Mông bị dụ dỗ, lôi kéo tham gia hoạt động này.
Trong công tác bảo vệ nội bộ, Công an huyện đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành nắm tình hình, rà soát, xác minh, ngăn chặn không để các phần tử xấu, các đối tượng có vấn đề về chính trị, hình sự, các đối tượng do địch cài cắm chui sâu vào hoạt động trong nội bộ Đảng, chính quyền và các cơ quan, ban ngành, đoàn thể. Tham mưu cho cấp ủy huyện xây dựng và triển khai thực hiện Đề án “Đảm bảo An ninh nông thôn”; chủ động tham mưu giải quyết tốt các vụ việc từ cơ sở không để xảy ra phức tạp, kéo dài, đảm bảo An ninh trên địa bàn.
Trên lĩnh vực trật tự an toàn xã hội, Công an huyện luôn thể hiện vai trò nòng cốt, trực tiếp thực hiện và tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp, hướng dẫn các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể thực hiện tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật thông qua việc áp dụng đồng bộ các biện pháp công tác nghiệp vụ, phát động phong trào toàn dân bảo vệ An ninh tổ quốc. Trong những năm qua, tình hình trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, các hành vi phạm tội và vi phạm pháp luật đều được phát hiện, điều tra, xử lý kịp thời, đúng quy định của pháp luật. Tỷ lệ điều tra, phá án luôn đạt trên 80% đối với án thường, 100% đối với các vụ trọng án. Trong đấu tranh với tội phạm ma tuý, đây là cuộc đấu tranh đầy cam go và nguy hiểm, nhưng với tinh thần trách nhiệm lòng dũng cảm, nhiệt huyết với nghề nghiệp, lực lương Công an huyện đã triệt phá nhiều ổ nhóm, tụ điểm, đối tượng liên quan đến ma túy. Điển hình là vụ bắt 02 đối tượng giết người và vận chuyển 8 bánh Hêroin cùng 190 viên ma tuý tổng hợp (11/2005). Đối với các vụ án đặc biệt nghiêm trọng đều được đơn vị tập trung lực lượng tổ chức điều tra, phá án trong thời gian ngắn nhất, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã lập chiến công xuất sắc, góp phần đem lại sự bình yên trong cuộc sống và củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, với lực lượng Công an nhân dân.
Ngoài công tác chuyên môn lực lượng Công an huyện luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, tình nguyện giúp dân với hàng trăm ngày công lao động để di chuyển nhân dân ra khỏi vùng nguy hiểm, làm tốt công tác đảm bảo an ninh trật tự, bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản cho nhân dân.
Trải qua quá trình 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, được sự quan tâm của các cấp, các ngành, lực lượng Công an huyện không ngừng lớn mạnh. Từ chỗ chỉ có 6 đồng chí đến nay lực lượng Công an huyện đã có 91cán bộ chiến sỹ, hoạt động ở 8 đội công tác nghiệp vụ; từ chỗ chỉ là Tổ đảng nay đã phát triển thành Đảng bộ Công an huyện với 54 đảng viên (chiếm 59,3% quân số) sinh hoạt ở 6 chi bộ trực thuộc. Quá trình công tác, chiến đấu và rèn luyện, trình độ chính trị, pháp luật, nghiệp vụ của cán bộ chiến sỹ không ngừng được nâng cao. Cơ sở vật chất, trụ sở làm việc phục vụ công tác ngày càng khang trang, sạch đẹp. Xác định công tác xây dựng lực lượng là khâu đột phá, Đảng bộ luôn coi trọng công tác cán bộ, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, mặt khác chú trọng công tác xây dựng Đảng, nâng cao sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên.
Ghi nhận những kết quả đã đạt được, Đảng bộ Công an huyện nhiều năm liên tục đạt danh hiệu Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu, được ngành Công an và cấp ủy, chính quyền ghi nhận, biểu dương, đơn vị luôn đạt danh hiệu đơn vị quyết thắng, đơn vị tiên tiến nhiều năm liên tục. Nhiều cán bộ, chiến sỹ được tặng bằng khen, giấy khen các cấp.
Trải qua 65 năm xây dựng và phát triển, cùng với sự lớn mạnh của Đảng bộ huyện, lực lượng Công an ngày càng phát triển và vững mạnh về mọi mặt, phát huy truyền thống vẻ vang, cán bộ chiến sỹ Công an huyện Bảo Yên quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giữ gìn ANTT trên địa bàn giữ trọn niềm tin với Đảng, Nhà nước và nhân dân./.
Uỷ viên BTV, Trưởng Công An huyện